GRABOWO KOŚCIERSKIE

Wieś położona przy dawnej drodze z Kościerzyny do Przywidza. Osada istniała tu dużo wcześniej, na co wskazują wykopaliska archeologiczne. Odkryto tu cmentarzysko z grobami skrzynkowymi z wczesnej epoki żelaza, a wcześniej, w 1878 r., podczas budowy drogi, natrafiono na grób kurhanowy ze skrzynią, w której było wiadro z brązu wypełnione kośćmi ludzkimi (jeden z najbardziej unikatowych zabytków znajdujący się w Gdańskim Muzeum Archeologicznym). W XIII wieku osada wchodziła w skład ziemi pirsnej. Później była własnością prywatną, należącą między innymi do  Knybawskich i Wejherów. Ci ostatni w roku  1617  wieś wymienili z zakonem kartuzów na ich posiadłości w okolicy Pucka. Szybko Grabowo stało się najbardziej zyskowną częścią dóbr zakonnych. Mimo zniszczeń dokonanych przez Szwedów podczas „potopu” Grabowo prócz rolnictwa przyniosło zyski także jako ośrodek przemysłowy. Działał tu duży klasztorny browar, dwie huty szkła i kuźnia. Po roku 1772 Grabowo Kościerskie jako własność kościelna zostało upaństwowione. Osiedlani tu koloniści z innych niemieckich prowincji szybko zmienili etniczny charakter wsi. W tutejszym majątku był wtedy również browar i młyn oraz należały do niego huty szkła – Grabowska Huta i Śledziowa Huta, a także karczma i kuźnia.

Warto w Grabowie obejrzeć barokowy kościół parafialny p.w. św. Anny wzniesiony przez kartuzów w roku 1631 i przebudowany w 1957 roku. Jest to obiekt murowany, początkowo na jednonawowy następnie trzynawowy, z trójbocznie zamkniętym prezbiterium. Oryginalne wyposażenie kościoła (trzy późnorenesansowe ołtarze, roboty snycerskiej, jest to najprawdopodobniej dzieło mnichów kartuskich), które jeszcze pochodzi z czasów fundacji. W centrum duży obraz z pierwszej połowy XVII w. Obok we wnęce prezbiterium ustawiono rzeźbę „Ukrzyżowanie” z XVIII w. Przy prezbiterium od północy znajduje się zakrystia, przy, której ścianach naw bocznych są niewielkie przybudówki oraz dawna kruchta i składzik. Od zachodniego korpusu nawy głównej znajduje się  kwadratowa wieża, przed którą jest osłaniający wejście ganek. Wewnętrzu nawa główna nakryta jest sufitem szalowanym deskami, do części pod wieżowej otwarta wysokimi arkadami półkolistymi, przeciętymi w połowie nowym chórem muzycznym. Tuż obok jest wbudowana w części północnej klatka schodowa naw bocznych i dawnej kruchty otwarcia prostokątne. Okna prezbiterium są zamknięte łukiem koszowym, z glifami sięgającymi posadzki, a w ścianie północnej znajduje się także wnęka z prostokątnym wejściem do zakrystii. Pozostałe otwory są zamknięte półkoliście i odcinkiem łuku oraz prostokątne i kwadratowe. Na zewnątrz kościoła elewacja otynkowana, w starszej części są usytułowane gzymsy profilowane koronujące cały budynek. Nadaje to niezwykły efekt całej budowli. Na terenie kościoła znajduje się zabytkowy żelazny krzyż z końca XIX w., oraz grobowiec zasłużonego proboszcza Jana Cichockiego, który był także działaczem społecznym.

Grabowie zlokalizowane są również pomniki przyrody: klon pospolity właściciel Gabriela Wińczewska, 2 klony pospolite właściciel Parafia Rzymsko – Katolicka (przy plebani, oznakowane tabliczkami), klon pospolity właściciele H. M. Tyczyńscy.

W okolicy znajduje się kilka jezior, w tym rozległe Jezioro Grabowskie. Jezioro ma ponad 2,5 km długości a jego powierzchnia to około 140 hektarów i ponad 20 metrów głębokości. Jezioro jest zarybione sielawą a stanowi własność indywidualną miejscowego rybaka.